بسم الله الرحمن الرحیم 

خوش اخلاقی، عبارتی است که زیاد خوانده و شنیده ایم.

واژه غریبی است که گرچه پرتکرار ولی مبهم است.

به چه کسی خوش اخلاق می گویند؟

آنکه می خندد؟

آنکه خوش مشرب است؟

آنکه سخت نمی گیرد و باری به هرجهت است؟

همه خصوصیات فوق، می تواند بجا یا نابجا بروز پیدا کند و نه تنها فضیلتی محسوب نشود، بلکه موجب آزردگی نیز گردد.

آنچه غیر قابل انکار است، ۷ ویژگی است که فردی باید جامع آن صفات باشد تا متصف به خوش اخلاقی شود.

این ۷ ویژگی عبارتست از:

۱. مهربانی کردن در همه حال

در نظر بگیرید، به مهمانی دوستانه دعوتید، همه مدعوین مشتاقانه منتظر رسیدن چنین روزی بوده اند که تجدید دیدار با دوستان داشته باشند. با هرکسی سلام و احوالپرسی می کنید با روی خوش و از سر شوق با شما برخورد می کند، حال یکنفر در جمع با شما به سردی برخورد کرده و جواب شما را با بی حالی بدهد.

از میزبان می پرسید فلانی چرا اینطور است؟ 

اگر در جواب شما بگوید: "فلانی آدم خوش اخلاقی است، ولی امروز مشکلی برایش پیش آمده"، حرفش را می پذیرید و او را مزین به صفت خوش اخلاقی می دانید؟


۲. مهربانی کردن با همه کس

فرض کنید در همان جمع، فردی وارد می شود. با عده ای گرم گرفته و با روی باز و بشاش برخورد می کند، و با تعداد دیگری سلام و علیکی در حد معمول و متفاوت از بقیه می کند، از کلام و برخورد آنها می فهمید که گروه اول را از قبل می شناخته و مشتاق دیدارشان بوده، اما گروه دوم را نمی شناسد و یا بعضا ترجیح بر ندیدن آنها داشته است.

بنظر شما چنین فردی خوش اخلاق است؟ 

۳. مهربانی کردن در همه جا

از نظر شما فردی که در رستوران پشت میز غذا نشسته باشد و باقی غذایش را به دیگری ببخشد، خوش اخلاق است یا کسی که در جاده برفی مسیرش مسدود شده و از امکانات موجود به ماشین دیگری می بخشد؟

۴. مهربانی کردن با همه

فرض کنید یکی از دوستان قدیمی تان را برای اولین بار به منزل دعوت کرده اید. خانواده تان مشتاق دیدن او هستند. او  ارتباط خوبی با شما و نوجوان و جوانتان می گیرد، اما نمی تواند ارتباط موثری با فرزند کوچک یا پدر شما بگیرد.

آیا  از نظر خانواده تان، او  فرد خوش اخلاقی است؟ 

۵. مدیریت احساسات 

فردی که هنگام شادی، با هنگام غم، با وقتی مساله ای ذهنش را مشغول کرده، با شب امتحان... نوع رفتار او نوسان دارد، چنین فردی خوش اخلاق است؟ 

یا کسی که بتواند احساسات خویش را مدیریت کرده و دیگران را درگیر دریای متلاطم خود نکند؟

۶. مدیریت بحران

تصور کنید در سفری یکروزه همراه دوستان یا خانواده و فامیل، حادثه یا مشکل غیر مترقبه و پیش بینی نشده ای رخ دهد.

مثلا جاده را مسدود کرده باشند و مجبور باشید مسیر خود را طولانی تر کنید و یا مسئول خرید نان، نانی تهیه نکرده و جمعی بدون خوراک اصلی همراهتان هستند.

اگر در جمع شما، فردی باشد که علاوه بر آنکه نه کسی را سرزنش کند یا مقصر بداند، به آرام کردن جمع بپردازد و با گفتگوی امیدوارکننده و پرمزاح، نشاط جمع را حفظ کند،

چنین فردی را خوش اخلاق نمی گویید؟

۷. صبر در برابر ناملایمت

اگر در حال گفتگو با همسایه خود باشید، دوستش از در وارد می شود و حرف تندی به او می زند.

اگر جواب دوستش را بدهد و از خود دفاع کند،

یا ملایمت کرده تا او به خطای خود پی ببرد،

کدام حالت به خوش اخلاقی نزدیکتر است؟ 

یافتن هر یک از صفات فوق، به تنهایی، با ارزش است.

اما جمع آنها در یک نفر، فرد را صاحب اخلاق نکویی می کند که ریشه آن صبر و حلم است.

همان چیزی که از منظر روایات، سر ایمان شمرده شده و متاسفانه از آن غافلیم.

به فرموده پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرد خوش اخلاق بی حساب وارد بهشت می شود.

شاید برای این است که صبر را که به منزله راس ایمان است، در اوج داراست.

راستی! چه عجب است که همه خوش اخلاقی را دوست داریم، اما به ندرت خوش اخلاق داریم!!!